فراز و فرود شاخصهای بازار کار؛ از سیستان و بلوچستان تا چهارمحال و بختیاری
بررسی آمارهای نیروی کار استانها نشان میدهد که در پاییز ۱۴۰۳، استان سیستان و بلوچستان با نرخ بیکاری ۱۲.۵ درصد همچنان بالاترین نرخ بیکاری کشور را به خود اختصاص داده است. در مقابل، استان چهارمحال و بختیاری با کاهش چشمگیر ۴.۱ درصدی نرخ بیکاری نسبت به سال گذشته، بهعنوان موفقترین استان در بهبود شاخصهای بازار کار شناخته میشود.

به گزارش رواق، نرخ بیکاری در پاییز سال جاری معادل ۷.۲ درصد اعلام شده که نسبت به پاییز سال گذشته، با ۰.۴ درصد کاهش مواجه شده است. کاهش نرخ بیکاری در سال جاری درحالی رقم خورده که آمار نرخ مشارکت نیز، روند نزولی را نسبت به سال گذشته نشان میدهند.
به بیان دیگر، تعداد افرادی که در سال جاری تمایل به مشارکت در بازار کار دارند، نسبت به سال گذشته کمتر شده است. در همین راستا، ممکن است بخشی از افرادی که از بازار کار خروج کردهاند، جزو افرادی باشند که در سال گذشته بیکار بودهاند. از این رو، کاهش نرخ بیکاری در فصل گذشته، لزوما به معنای بهبود شرایط بازار کار در مقایسه با پاییز ۱۴۰۲ نخواهد بود.
با این وجود، نرخهای اعلام شده میانگینی از عملکرد کل کشور است. بررسی جزئیات آمارهای نیروی کار استانها، نشان میدهد در فصل گذشته، استان سیستان و بلوچستان با نرخ ۱۲.۵ درصدی، همچنان رکورددار بالاترین بیکاری در سطح کشور به شمار میرود. این استان بهطور متوسط ۵.۳ درصد نرخ بیکاری بالاتری نسبت به متوسط کشور تجربه کرده است.
در رتبههای بعدی این ردهبندی، استانهای خوزستان و کرمانشاه با ۱۱.۹ و ۱۱.۸ درصد نرخ بیکاری قرار دارند.
از سوی دیگر، برخی از این استانها نرخ مشارکت پایینتری نیز در مقایسه با میانگین کشور دارند. بررسیها نشان میدهد از هر ۱۰۰ نفر نیروی کار در کشور، حدودا ۴۱ نفر از آنها تمایل به مشارکت در بازار کار دارند. این تعداد برای استان سیستان و بلوچستان، به ۳۶ نفر از هر ۱۰۰ نفر میرسد. در مقابل نرخ مشارکت در استان خوزستان ۴۰.۲ درصد و در استان کرمانشاه، ۴۳.۴ درصد به ثبت رسیده است.
کدام استانها کمترین نرخ بیکاری را دارند؟
بر اساس اطلاعات منتشر شده از درگاه ملی آمار ایران، استان تهران، مازندران و خراسان جنوبی به ترتیب با ۴.۵ و ۴.۷ درصد بیکاری، رکورددار پایینترین نرخ بیکاری در میان سایر استانها هستند. همچنین نرخ مشارکت این استانها به ترتیب ۴۰.۵، ۴۳.۹ و ۴۰.۹ درصد به ثبت رسیده است.
دادههای مرکز آمار نشان میدهد علیرغم نرخ مشارکت ۴۱.۲ درصدی در سطح کشور، زنجانیها بیشترین مشارکت در بازار کار را با نرخ ۵۰.۶ درصد به ثبت رساندهاند. در رده بعدی، استان خراسان رضوی و شمالی با نرخ مشارکت ۴۶.۴ و ۴۵.۳ درصدی قرار دارند.
در مقابل، آمارها حاکی از آن است که سه استان ایلام، کهگیلویه و بویر احمد و سیستان و بلوچستان، پایینترین نرخ مشارکت را در پاییز سال جاری به ثبت رساندهاند. میزان مشارکت نیروی کار در این استانها به ترتیب معادل ۳۱.۴، ۳۳.۷ و ۳۶.۲ درصد بوده است.
استان چهارمحال و بختیاری؛ صاحب درخشانترین عملکرد در شاخصهای بازار کار
نرخ مشارکت پایین به معنای آن است که هر فرد فعال در بازار کار، باید خرج تعداد بیشتری را که در بازار کار فعال نیستند را بدهد. در حال حاضر بیشی از نیمی از جمعیت حائز شرایط کار در ایران، در این حوزه فعالیت نمیکنند.
پایین بودن نرخ مشارکت و بالا بودن نرخ بیکاری، هر دو شاخصهایی هستند که ظرفیتهای استفاده نشده از نیروی کار را نشان میدهند. شاخص اول بیان میکند چه نسبتی از جمعیت به صورت آگاهانه از بازار کار کنار کشیدهاند و شاخص دوم حاکی از آن است که چه نسبتی از افراد فعال در بازار کار، به دلیل محدودیتها نمیتوانند به هیچ شغلی دست پیدا کنند.
چنانچه نرخ بیکاری استانها در پاییز امسال را با سال گذشته مقایسه کنیم، قابل مشاهده است که استان چهارمحال و بختیاری چشمگیرترین پیشرفت را نسبت به ۱۴۰۲ تجربه کرده است. بر این اساس، در استان مذکور نه تنها افراد جدید زیادی وارد بازار کار شده و بیکار نماندهاند، بلکه نسبت بیکاری نیز حدود ۴.۱ درصد کاهش یافته و به ۷.۴ درصد در فصل گذشته رسیده است.
استان هرمزگان هرچند کاهش بیشتری در نرخ بیکاری خود معادل ۴.۷ درصد را تجربه کرده و این شاخص را به ۷.۱ درصد رسانده است، منتها شاخص نرخ مشارکت آن با کاهش ۲.۱ درصدی همراه بوده که همین باعث میشود عملکرد این استان چندان درخشان نباشد.