معاهده پولی ایران و روسیه؛ گامی به سوی دلارزدایی و تقویت تجارت

معاهده پولی میان ایران و روسیه که با هدف دلارزدایی و کاهش اثرات تحریم‌ها در حال اجراست، شامل سه محور اصلی است: استفاده از پول‌های ملی در تجارت، اتصال سامانه‌های بانکی، و توسعه پول دیجیتال مشترک. این همکاری که می‌تواند فصلی جدید در روابط اقتصادی دو کشور رقم بزند، در کنار فرصت‌های بالقوه، با چالش‌هایی مانند عدم تعادل تجاری و نگرانی‌های ارزی نیز روبه‌رو است.

به گزارش رواق، معاهده پولی میان ایران و روسیه این روزها یکی از موضوعات داغ رسانه‌هاست؛ توافقی که دو کشور امیدوارند با هدف دلارزدایی و بی‌اثر کردن تحریم‌ها، مسیر تازه‌ای برای تجارت و تبادلات اقتصادی بگشاید.

این معاهده سه محور اصلی دارد:

اولین محور مربوط به استفاده از پول‌های ملی در تجارت است. با اجرای این معاهده، روبل و ریال جایگزین دلار در مبادلات میان دو کشور خواهند شد. به این ترتیب، با کنار گذاشتن واسطه‌ای مانند دلار، وابستگی به ارزهای خارجی کاهش یافته و تجارت تسهیل می‌شود.

دومین محور به اتصال سامانه‌های بانکی اختصاص دارد. پیام‌رسان‌های بانکی بومی ایران و روسیه، یعنی «سپام» و «SPFS»، به یکدیگر متصل خواهند شد و امکان انتقال مستقیم مالی میان دو کشور بدون نیاز به سامانه‌های خارجی فراهم می‌شود. علاوه بر این، شبکه‌های پرداخت بانکی نیز به یکدیگر متصل خواهند شد. از شهریور ماه، کارت‌های عضو شبکه شتاب در خودپردازهای روسیه فعال شده‌اند و در مراحل بعدی، کارت‌های بانکی روسی در ایران و کارت‌های ایرانی در پایانه‌های فروش روسیه قابل استفاده خواهند بود.

سومین محور مربوط به رونمایی از پول دیجیتال مشترک ایران و روسیه است. این پروژه که به‌صورت آزمایشی در جزیره کیش آغاز شده، طبق گفته رئیس بانک مرکزی، دوره آزمایشی خود را پشت سر می‌گذارد و به زودی وارد فاز عملیاتی خواهد شد. این ابزار نوین، می‌تواند نقش مهمی در تسهیل مبادلات اقتصادی ایفا کند.

چالش‌های تجاری و عدم تعادل صادرات و واردات

یکی از چالش‌های مهم این معاهده، عدم تعادل تجاری میان ایران و روسیه است. بر اساس آمار، حجم تجارت سالانه دو کشور حدود ۷ میلیارد دلار است که کمتر از ۲ میلیارد دلار آن مربوط به صادرات ایران است. عمده کالاهای صادراتی ایران شامل مواد اولیه پلیمری، میوه و سبزیجات، صنایع تبدیلی و خشکبار است.

این عدم تعادل، نگرانی‌هایی درباره کاهش ارزش پول ملی ایران در برابر روبل به همراه داشته است. بانک مرکزی برای مقابله با این موضوع، سیاست نرخ توافقی روبل را اجرایی کرده تا از نوسانات ارزی جلوگیری کند و تعادل نسبی در بازار ایجاد شود.

چشم‌انداز آینده

معاهده پولی ایران و روسیه، اگرچه در مراحل اولیه خود قرار دارد، توانسته توجهات زیادی را به خود جلب کند. اتصال شبکه‌های بانکی و پرداخت، استفاده از پول‌های ملی و رونمایی از پول دیجیتال، همگی گام‌هایی در جهت کاهش وابستگی به دلار و تقویت روابط اقتصادی دو کشور هستند.

اما موفقیت این معاهده به حل چالش‌های تجاری، افزایش صادرات ایران به روسیه و تقویت زیرساخت‌های مالی و تجاری بستگی دارد. آینده این همکاری، در گروی اقداماتی عملی و پایدار از سوی هر دو کشور است.

 

رواق | روایت اقتصاد ایران