مردم چه تصویری از وضعیت اقتصادی خود دارند؟

تصورات عمومی از وضعیت طبقاتی جامعه، بازتابی از ساختار اقتصادی و نابرابری‌های موجود در کشور است. داده‌های پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان سال ۱۴۰۲، تصویری از نگرش‌های اقتصادی جامعه ارائه می‌دهد که نشان‌دهنده چالش‌های قابل‌توجه در ساختار طبقاتی ایران است.

بر اساس داده‌های پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان سال ۱۴۰۲، ۸۷.۸ درصد از مردم ایران معتقدند که اکثریت جامعه در طبقات پایین یا متوسط رو به پایین قرار دارند. این یافته‌ها بازتاب‌دهنده مشکلات اقتصادی و نشان‌دهنده نارضایتی عمومی از شرایط اجتماعی و اقتصادی است.

یکی از برجسته‌ترین نکات این داده‌ها، جایگاه اکثریت مردم در طبقات پایین و متوسط رو به پایین است. ۴۶.۹ درصد از افراد، جایگاه خود را در طبقه متوسط رو به پایین و ۴۰.۹ درصد نیز در طبقه پایین ارزیابی کرده‌اند. این آمار به معنای این است که تنها حدود ۱۲.۲ درصد از مردم، خود را در طبقات متوسط رو به بالا و بالا می‌بینند.

این توزیع طبقاتی در استان‌های مختلف تفاوت‌هایی قابل‌توجه دارد. برای مثال، استان‌های لرستان و خراسان شمالی بالاترین درصد افرادی را دارند که خود را در طبقات پایین یا متوسط رو به پایین ارزیابی کرده‌اند. در مقابل، استان‌هایی مانند تهران و اصفهان با وجود توسعه‌یافتگی نسبی، همچنان سهم قابل‌توجهی از افراد طبقه متوسط رو به پایین دارند که نشان‌دهنده گسترش مشکلات اقتصادی حتی در مناطق مرکزی کشور است.

در تحلیلی که بر اساس گروه‌های سنی صورت گرفته است، جوانان 15 تا ۲۹ سال سهم بیشتری از طبقه پایین را تشکیل داده‌اند. ۴۴.۳ درصد از این گروه سنی خود را در طبقه پایین ارزیابی کرده‌اند که این آمار نشان‌دهنده چالش‌های جدی در زمینه اشتغال، مسکن و آینده‌نگری برای نسل جوان است. در مقابل، افراد بالای ۵۰ سال، سهم کمتری در طبقه پایین دارند و بیشتر در طبقه متوسط رو به پایین قرار می‌گیرند.